Palestra
(Ośrodek Badawczy Adwokatury)
22 621-44-12
oba@nra.pl

Biblioteka Palestry

O nas

Biblioteka Palestry jest działającą przy Naczelnej Radzie Adwokackiej odrębną jednostką organizacyjną, wyodrębnioną z Ośrodka Badawczego Adwokatury im. adw. Witolda Bayera. Biblioteka Palestry zajmuje się popularyzacją wiedzy o prawie i adwokaturze oraz jej historii. Swoje cele realizuje m.in. poprzez działalność wydawniczą oraz organizację konferencji i spotkań z Autorami publikacji.

Biblioteka Palestry współpracuje z Pismem Adwokatury Polskiej „Palestra” oraz Ośrodkiem Badawczym Adwokatury im. adw. Witolda Bayera, a ponadto – w miarę potrzeb – z fundacjami i innymi organizacjami społecznymi.

 

Nasz zespół

Prezes Biblioteki Palestry
adw. Andrzej Zwara

Sekretarz Biblioteki Palestry
adw. Olga Tymczyna

Rada Programowa Biblioteki Palestry
adw. Ziemisław Gintowt
adw. Jerzy Glanc
adw. Ewa Marcjoniak
adw. Marek Mikołajczyk
adw. dr Agnieszka Zemke-Górecka
adw. Jerzy Zięba

 

Sekretariat Biblioteki Palestry
Iwona Usak-Bulikowska
telefon: 22 621 44 12
e-mail: biblioteka.palestry@nra.pl

Adres korespondencyjny:
Biblioteka Palestry
Naczelna Rada Adwokacka
Świętojerska 16
00-202 Warszawa

Serie wydawnicze

Oferta wydawnicza Biblioteki Palestry obejmuje trzy cykle tematyczne:

Horyzonty Filozofii Prawa, w ramach której jak dotąd ukazały się następujące publikacje:
Jerzy Zajadło: Radbruch,
Jerzy Zajadło: Schmitt,
Tomasz Widłak: Fuller,
Monika Zalewska: Kelsen,
Grzegorz Wierczyński: Pound,
Mateusz Stępień: Frank,
Jerzy Zajadło: Kaufmann,
Kamil Zeidler, Ewa Tecław: Perelman,
Jerzy Zajadło: Kantorowicz,
Tomasz Snarski: Wróblewski,
-Justyna Holocher : Viehweg.

Historia Adwokatury, w ramach której jak dotąd ukazały się następujące publikacje:
Fernand Payen: O powołaniu adwokatury i sztuce obrończej,
Tomasz J. Kotliński: Historia Krakowskiej Izby Adwokackiej (1862-1939),
Janusz Kutta: Dzieje adwokatury w Wielkopolsce i na Pomorzu Nadwiślańskim w latach 1772-1945,
Andrzej Zajda: Sala sądowa i nie tylko. Wspomnienie o adw. Romanie Łyczywku,
Lech Krzyżanowski, Witold Okniński: Temida wyemancypowana. Słownik biograficzny kobiet – sędziów i asesorów w międzywojennym sądownictwie polskim,
Naprawdę trzeba było coś zrobić. Z Jackiem Taylorem rozmawia Anna Machcewicz,
Rafał Guzik: Zarys historii Izby Adwokackiej w Bielsku-Białej,
Ewa Bajkowska: Wierni. Opowieść rodzinna,
Marian Jagielski: Historia adwokatury polskiej na Śląsku Opolskim 1945-2018,
Rocznik Towarzystwa Prawniczego w Lublinie. Zeszyt historyczno-wspomnieniowy 2019,
Cezary Nowakowski i Tomasz Ziński: Izba Adwokacka w Poznaniu. Wprowadzenie do historii Izby,
Ewa Stawicka: Adwokat z Nowego Światu – o Leonie Nowodworskim z Hanną Nowodworską-Grohman,
Tadeusz Piziewicz: Od Lwowa do Bydgoszczy. Wspomnienia.

Metodyka Pracy, w ramach której jak dotąd ukazały się następujące publikacje:
Roman Łyczywek, Olgierd Missuna: Sztuka wymowy sądowej,
Komisja Edukacji Prawnej przy Naczelnej Radzie Adwokackiej,
Nowe Technologie w praktyce prawnika, red. nauk.: Patryk Ciurak, Grzegorz Wierczyński.

oraz:
Jerzy Zajadło: Nieposłuszny obywatel RP,
Jerzy Zajadło: Minima Iuridica. Refleksje o pewnych (nie)oczywistościach prawniczych,
Włodzimierz Łyczywek: Podróże od A do Z.
–Ewa Łętowska, Jerzy Zajadło: O wygaszaniu państwa prawa.

We współpracy z Wydawnictwem C.H. Beck wydano następujące publikacje:
– Przewodnik dla adwokatów i aplikantów adwokackich, red. A. Mednis, M. Pisz., A. Zwara,
– Prawo administracyjne. Podręcznik dla aplikantów, red. A. Ringwelska, A. Zwara,
– Prawo gospodarcze. Podręcznik dla aplikantów, red. S. Grzybowska, M. Derlacz,
– Przemysław Rybiński: Leksykon retoryki prawniczej,
– Natalia Szok: Prawo spadkowe,
– Kamil Gorzelniak: Kazusy dla aplikantów adwokackich i radcowskich,
– Zbigniew Kapiński: Apelacje karne,
– Dominika Wetoszka, Marcin Derlacz: Apelacje z prawa cywilnego,
– Francis L. Wellman: The Art of Cross-Examination.

 

Publikacje do pobrania

Treść niektórych publikacji dostępna jest dla adwokatów i aplikantów adwokackich bezpłatnie do pobrania, po zalogowaniu na stronie palestra.pl.

Poniżej wskazujemy linki, przekierowujące do:

– serii Horyzonty filozofii prawa
  https://palestra.pl/pl/biblioteka-palestry/horyzonty-filozofii-prawa

– publikacji „Nowe technologie w praktyce prawnika”
  https://palestra.pl/pl/biblioteka-palestry/metodyka-pracy/nowe-technologie-w-praktyce-prawnika

 

Aktualności

Książkę „Nowe technologie w praktyce prawnika” można nabyć w wielu księgarniach internetowych, m.in. w księgarni internetowej profinfo.pl. .

Link do strony: https://www.profinfo.pl/sklep/nowe-technologie-w-praktyce-prawnika,178745.html

Zapraszamy także do zapoznania się z treścią wywiadu, inaugurującego cykl wywiadów, dotyczących publikacji Nowe Technologie w praktyce prawnika, w którym Prezes Biblioteki Palestry adw. Andrzej Zwara porusza m.in. temat roli samorządu w procesie przygotowywania adwokatów do prawidłowej odpowiedzi na wyzwania technologiczne, pojawiające się i już istniejące w pracy prawników.

Link do wywiadu: https://www.prawo.pl/prawnicy-sady/cyfryzacja-adwokatury-wywiad-z-adwokatem-andrzejem-zwara,512466.html

Nowości

Strona internetowa Biblioteki Palestry
OPIS

Uprzejmie informujemy iż informacje o nowych publikacjach oraz innych działaniach Biblioteki Palestry znajda Państwo na stronie:

https://palestra.pl/pl/
„Demostenes dla prawników” Jerzy Zajadło
OPIS

Autor we wprowadzeniu zaznacza, że książka ma być dla prawników zachętą do dalszych lektur oraz wzbogacania prawniczej erudycji i warsztatu intelektualnego. Publikacja jest rozwinięcie wykładu wygłoszonego w 2020 r. na seminarium Centrum Interdyscyplinarnych Studiów Konstytucyjnych Uniwersytetu Jagiellońskiego „Demos. Nomos. Epieikieia. Czego we współczesnych sporach konstytucyjnych możemy się nauczyć od starożytnych Greków.” Demostenes i jego oratorstwo są tutaj tylko pretekstem i zachętą do refleksji nad szerszym i bardzo ważnym, a w obecnej polskiej rzeczywistości wręcz palącym i dramatycznym problemem.

W publikacji pokazany jest przede wszystkim prawny i prawniczy kontekst działalności Demostenesa, główny akcent położony jest na jego oratorstwie sądowym, zarówno w sprawach prywatnych, jak i publicznych.

 

Kardynalne cechy procedur sądowych, jak bezstronność, jawność, domniemanie niewinności, kontradyktoryjność, równość stron, skargowość, instancyjność, mają swoje źródło w prawie starożytnych Aten. Badaczy prawa do dziś inspiruje też ustrój ateńskich sądów i sposób sprawowania wymiaru sprawiedliwości. (…) Osobliwością, a wręcz fenomenem prawa ateńskiego był niezawodowy (amatorski) charakter wymiaru sprawiedliwości. Sędziami byli obywatele Aten, którzy prawo poznawali na podstawie mów wygłaszanych przez strony procesowe. Autor trafnie wskazuje na potrzebę poszerzenia refleksji prawie o dorobek pozostawiony przez starożytne Ateny. Osoba Demostenesa i napisane przez niego mowy stanowią zaś dobry materiał do oceny współczesnego prawa, a zwłaszcza autorytarnych zmian dokonanych w polskim prawie. Oceniana praca, razem z wcześniejszą książką Cyceron dla prawników (Gdańsk, 2019) obejmuje „złoty okres” w dziejach rozwoju prawa, w którym kształtowały się podstawowe pojęcia o prawie, dotyczące m.in. sprawiedliwości i słuszności, celów prawa i jego związku z moralnością, cech i zasad, wartości podlegających ochronie prawnej i sposobu ich ochrony. Kwestie te są od lat przedmiotem dociekań historyków, filozofów i dogmatyków prawa, gdyż nic nie straciły ze swej aktualności.

Z recenzji prof. Jerzego Skorupki

Jerzy Zajadło, profesor doktor habilitowany, prawnik i filozof, profesor w Katedrze Teorii i Filozofii Państwa i Prawa na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Gdańskiego. Członek-korespondent Polskiej Akademii Umiejetności i Polskiej Akademii Nauk, stypendysta Fundacji Aleksandra von Humboldta, lauret Nagrody Naukowej Miasta Gdańska im. Jana Heweliusza, autor i redaktor publikacji naukowych z zakresu prawa, w szczególności dotyczących współczesnej niemieckiej filozofii prawa, statusu metodolicznego filozofii prawa i filozofii prawa międzynarodowego.

Książka ukazała się w serii wydawniczej Studia z Estetyki Prawa.

Link do strony Wydawnictwa Uniwersytetu Gdańskiego:

Demostenes dla prawników

Momenty zwrotne w dziejach polskiej Adwokatury
OPIS

Momenty zwrotne w dziejach polskiej Adwokatury

redakcja naukowa Michał Gałędek

Autorzy: Michał Gałędek, Piotr Kitowski, Anna Rutkowska-Gałędek, Jacek Wałdoch.

Książka ukazała się nakładem wydawnictwa Arche w ramach serii wydawniczej Biblioteki Palestry.

Na dzieje polskiej adwoaktury składa się długi ciąg zdarzeń o różnym znaczeniu. Autorzy niniejszej książki postanowili wydobyć spośród nich te, które zmieniały oblicze adwokatury jako wspólnoty zawodowej. Powstał w ten sposób podręcznik o nietypowej – jak na polskie standardy – konstrukcji.

Nie ma w nim prezentacji wielkiej liczby szczegółowych faktów, jest natomiast próba wskazania na to, co w historii palestry było najważniejsze. Taki sposób pisania o przeszłości adwoaktury może budzić kontrowersje. Jednak konwencja, którą wybrali autorzy sprawia, że książkę czyta się z prawdziwym zainteresowaniem.

Link do strony wydawnictwa:

https://wydawnictwo-arche.pl/momenty-przelomowe-w-historii-polskiej-adwokatury/

Jerzy Zajadło Hand
OPIS

„Hand” autorstwa prof. dr. hab. Jerzego Zajadły, to nowa publikacja Biblioteki Palestry. Książka ukazała się nakładem wydawnictwa Arche.

Książka składa się z dwóch części: zapisu odczytu, jaki Learned Hand, amerykański sędzia, wygłosił w 1925 roku pod tytułem „Czy sądownictwo i adwokatura mogą coś wnieść do nauczania prawa?” oraz z opracowania prof. Zajadły o życiu i dorobku zawodowym oraz wkładzie w filozofię prawa sędziego Handa.

Learned Hand (1872-1961) był federalnym sędzią, który zyskał sobie miano „sędziego-legendy” i „sędziego sędziów”. Jego sława wynikała z jednej strony z bogatego, różnorodnego i oryginalnego orzecznictwa, z drugiej strony z zaangażowania w życie publiczne.

Książka ukazała się w serii Horyzonty Filozofii Prawa.

„Viehweg”, Justyna Holocher
OPIS

W ramach Biblioteki Palestry ukazała się książka „Viehweg”, Justyna Holocher

Theodor Viehweg (1907–1988) był niemieckimprawnikiem i filozofem, przedstawicielem szkoły mogunckiej, autorem książki „Topik und Jurisprudenz. Ein Beitrag zur rechtswissenschaftlichen Grundlagenforschung” (1953), która zainicjowała współczesną dyskusję nad rolą topiki w prawie, tworząc nowy, zorientowany praktycznie nurt w teorii i filozofii prawa. Viehweg rozumiał topikę jako wiedzę o miejscach wspólnych (toposach), a same toposy – jako możliwe punkty widzenia, odgrywające rolę argumentów i figur argumentacyjnych. Topika miała pełnić nie tylko funkcję inwencyjną (ars inveniendi), zwykle jej przypisywaną, lecz także funkcję uzasadniającą (ars iudicandi). Viehweg chciał, by topika prawnicza znalazła istotne miejsce w dyskusji nad podstawowymi zagadnieniami nauki prawa i aby miała wpływ na praktykę prawniczą. Oczekiwania mogunckiego filozofa spełniły się. Zainteresowanie topiką wzrosło już za jego życia, a współcześnie topika znalazła zastosowanie w rozumowaniach prawniczych związanych z koncepcją konstytucyjnego państwa prawa. Ten konstytucyjnoprawny renesans myśli Viehwega stał się przyczyną powstania niniejszej książki.

„Nowe technologie w praktyce prawnika”, praca zbiorowa pod redakcją naukową Patryka Ciuraka i Grzegorza Wierczyńskiego.
OPIS

W ramach Biblioteki Palestry ukazała się książka „Nowe technologie w praktyce prawnika”, praca zbiorowa pod redakcją naukową Patryka Ciuraka i Grzegorza Wierczyńskiego.

Książka jest elementem projektu edukacyjnego „Nowe technologie w praktyce adwokata i adwokatki”, przygotowanego przez Bibliotekę Palestry NRA.

Celem książki jest upowszechnienie wiedzy na temat nowych technologii, przydatnych w pracy osób wykonujących zawody prawnicze. Opisane są  w sposób umożliwiający  ocenę zalet, ale też potencjalnych zagrożeń, które te technologie niosą. Książka ma budować świadomość nowych technologii i pomóc w dokonywaniu przemyślanych wyborów w tym zakresie.

Książka jest podzielona na trzy części. Pierwsza dotyczy narzędzi służących do wyszukiwania informacji o prawie (legal research),w drugiej opisane zostały wybrane narzędzia i praktyki ułatwiające przetwarzanie i wykorzystywanie tej informacji (legal tech),w trzeciej przedstawiono zagadnienie, które przenika obie poprzednie części, czyli problem cybebezpieczeństwa. .

Wstęp do publikacji napisali adw. Przemysław Rosati, prezes Naczelnej Rady Adwokackiej i adw. Andrzej Zwara, prezes Biblioteki Palestry.

„Książka Nowe technologie w prakyce prawnika powinna stać się podręcznikiem codziennego użytku. Na pewno pomoże Czytelnikom nie tylko odnaleźć się w cyfrowym świecie, ale też zmienić nastawienie do wszechobecnej cyfryzacji” – pokreślił adw. Rosati, prezes NRA. Nowoczesne technologie przedstawione w książce są narzędziami, dzięki którym praca i komunikacja z sądami, współpracownikami z kancelarii i samymi klientami będzie łatwiejsza, sprawniejsza i korzystna dla wszystkich stron.”

„Jestem przekonany, że publikacja pozwoli Czytelnikom wejść w świat nowoczesnych technologii w sposób świadomy i odpowiedzialny – napisał adw. Zwara, prezes Biblioteki Palestry.

Publikacja do  nabycia w księgarniach internetowych.

 

Włodzimierz Łyczywek
Podróże od A do Z
OPIS

W ramach serii „Biblioteka Palestry” ukazał się album „Podróże od A do Z” adw. Włodzimierza Łyczywka.

Książka zawiera wspomnienia autora o podróżach, które odbył. Opisy zwiedzanych krajów są ułożone w porządku alfabetycznym. Adw. Łyczywek udostępnił także zdjęcia z podróży z prywatnego archiwum.

„To publikacja inna niż dotychczas wydane, nastawione na poszerzanie wiedzy na temat naszego zawodu, filozofii i praktyki prawa – napisał we wstępie adw. Andrzej Zwara, prezes Ośrodka Badawczego Adwokatury. – „Biblioteka Palestry” prezentuje książki z cyklu: „Horyzonty Filozofii Prawa”, „Historia Adwokatury” i „Metodyka Pracy Adwokata”. Wydanie albumu, to próba pokazania postaci Adwokatury, które są znaczące i mają wpływ na rzeczywistość, z innego punktu widzenia”.

„Zwiedzanie zacząłem ponad 40 lat temu – napisał adw. Włodzimierz Łyczywek we wstępie. – Mam wielu przyjaciół, z którymi dzielę pasje podróżowania, także wśród prawników (..) Wybór krajów, a także moje spostrzeżenia są oczywiście sprawa indywidualną, podobnie jak dobór zdjęć przygotowany przez moją żonę, Weronikę.”

Ewa Stawicka
Adwokat z Nowego Światu – o Leonie Nowodworskim z Hanną Nowodworską-Grohman
OPIS

Autorką publikacji, która  ukazała się w ramach serii „Biblioteki Palestry” jest adw. Ewa Stawicka. Książka jest wywiadem-rzeką z córką adw. Leona Nowodworskiego, ilustrowana zdjęciami z archiwum domowego. „Ambicją, jaka przyświecała opracowaniu tej książki, jest zatem ułatwienie Czytelnikowi przyjaznego wniknięcia w atmosferę warszawskiej palestry okresu międzywojennego, jak również umożliwienie zrozumienia, na czym polegały realne problemy, które stawiała przed nią najpierw odradzająca się niepodległość Polski, a w niedługim czasie – rzeczywistość okupacyjna II wojny światowej” – czytamy we wstępie.

Inspiracją do powstania książki były obchody 100-lecia Adwokatury Polskiej w 2018 r. i 100-lecia izby warszawskiej w 2019. Przygotowanie szerokiego opracowania o adw. Leonie Nowodworskim zasugerował adw. Andrzej Rościszewski.

Leon Nowodworski (1889-1941) – wybitny adwokat, na krótko przed wybuchem II wojny światowej wybrany dziekanem warszawskiej izby adwokackiej, redaktor naczelny „Palestry”, w okresie międzywojennym działacz polityczny związany z Narodową Demokracją, następnie w czasie wojny członek władz konspiracyjnych adwokatury i Polskiego Państwa Podziemnego, „człowiek z krwi i kości, mający ciekawe pasje, umiejący na co dzień harmonijnie godzić rozliczne i różnorakie obowiązki z życiem rodzinnym, rozrywką, twórczością publicystyczną, a nawet poetycką”.

Współwydawcami książki są wydawnictwo Arche, Ośrodek Badawczy Adwokatury oraz Naczelna Rada Adwokacka.

 

Cezary Nowakowski i Tomasz Ziński
Izba Adwokacka w Poznaniu. Wprowadzenie do historii Izby
OPIS

 

W ramach serii wydawniczej Biblioteka Palestry ukazało się opracowanie historii Izby Adwokackiej w Poznaniu. Publikacja autorstwa adwokatów Cezarego Nowakowskiego i Tomasza Zińskiego wydana została z okazji 100-lecia Izby.

Autorzy przedstawiają „zarys dziejów Izby Adwokackiej w Poznaniu, która z wyjątkiem okresu II wojny światowej, nieprzerwanie funkcjonuje w ramach struktur samorządowych adwokatury polskiej. W czasie stu lat jej funkcjonowania wielokrotnie zmieniały się jej ramy ustrojowe oraz zakres terytorialny. Każdorazowo jednak członkowie samorządu zawodowego adwokatów w Poznaniu byli zaangażowani w działanie na rzecz ojczyzny i konsekwentnie stali na straży zasad państwa prawa.” (fragment wprowadzenia)

W książce znajdują się informacje dotyczące historii, zasięgu terytorialnego, liczebności wielkopolskiej izby, sylwetki dziekanów, adwokatów-parlamentarzystów i adwokatów szczególnie zasłużonych dla Izby oraz całego samorządu adwokackiego.

Współwydawcami książki są wydawnictwo Arche, Ośrodek Badawczy Adwokatury oraz Naczelna Rada Adwokacka.

Komisja Edukacji Prawnej przy Naczelnej Radzie Adwokackiej
OPIS

W ramach serii „Biblioteka Palestry” ukazało się opracowanie przedstawiające programy edukacyjne realizowane przez poszczególne izby adwokackie oraz skrótowo podsumowujące działalność Komisji Edukacji Prawnej Naczelnej Rady Adwokackiej.

Z przedmowy  adw. Jacka Treli, Prezesa NRA :

„Z badań przeprowadzonych na zlecenie Naczelnej Rady Adwokackiej w 2018 r. przez firmę Kantar wynika, że 87 proc. Polaków nie widzi potrzeby korzystania z pomocy prawnej. Dlatego każda akcja edukacyjna ma wpływ na podnoszenie poziomu świadomości prawnej w społeczeństwie. Cieszy fakt, że jest tak dużo różnorodnych programów edukacyjnych prowadzonych przez samorząd adwokacki zarówno na szczeblu izbowym, jak i centralnym.

Programy edukacyjne prowadzone praktycznie przez wszystkie izby adwokackie kierowane są nie tylko do dzieci i młodzieży, ale też do pokolenia aktywnego zawodowo oraz do seniorów. Na spotkaniach adwokaci tłumaczą na czym polega praca adwokata, nakreślają też prawa i obowiązki przysługujące danej grupie społecznej.

Akcje edukacyjne służą podnoszeniu świadomości prawnej społeczeństwa, poprawiają jednocześnie wizerunek adwokatury. Bezpośredni kontakt z adwokatem podczas lekcji prawa czy konferencji dla seniorów sprawia, że zmniejsza się dystans pomiędzy adwokatem a społeczeństwem.

W publikacji zebrano i opisano podejmowane dotychczas inicjatywy edukacyjne, aby wzajemnie dzielić się doświadczeniem i inspirować do dalszych działań. Działalność edukacyjna samorządu adwokackiego to coś, z czego możemy być dumni. Dziękuję nie tylko członkom komisji i pomysłodawcom programów, ale też wszystkim adwokatom, który czynnie uczestniczyli w dotychczasowych inicjatywach.”

Z kolei adw. Marcin Derlacz, przewodniczący Komisji ds Edukacji prawnej NRA, we wstępie napisał, że akcje edukacyjne podnoszące świadomość prawną społeczeństwa, to doskonały, realizowany niewielkim kosztem, w znacznej mierze dzięki pasji osób zaangażowanych, środek mający przybliżać społeczeństwu pracę i osobę adwokata, a w konsekwencji upowszechniać korzystanie z profesjonalnej pomocy prawnej.Kierując się tym założeniem, Komisja w obecnej kadencji postawiła sobie za cel wspieranie poszczególnych izb adwokackich w ramach prowadzonych przez nie akcji edukacyjnych, a następnie zebrała sprawozdania z izbowych przedsięwzięć.

„Mamy nadzieję, że niniejsze opracowanie, opisujące działania wzorcowe, zainspiruje pozostałe izby adwokackie do podjęcia wysiłku w zakresie działań edukacyjnych” – napisał adw. Derlacz.

Współwydawcami książki są – wydawnictwo Arche, Ośrodek Badawczy Adwokatury oraz Naczelna Rada Adwokacka.

Jerzy Zajadło
Minima Iuridica
OPIS

W serii wydawniczej Biblioteka Palestry ukazała się książka prof. Jerzego Zajadły „Minima Iuridica. Refleksje o pewnych (nie)oczywistościach prawniczych”.

Tytuł opracowania nawiązuje do znanej pracy Theodora Adorno „Minima moralia. Refleksje z poharatanego życia”. U Adorno pojęcie minima moralia dotyczy raczej formy niż treści, zaś w rozważaniach prof. Zajadły chodzi o jedno i drugie – o krótkie formy (minima) na temat prawniczych elementów (minima iuridica). Oba tytuły łączy pobudzona w umyśle autora idea: tak jak podeptanie minimów moralnych może skutkować poharatanym życiem, tak też pogwałcenie prawniczych oczywistości (minima iuridica) prędzej czy później może skończyć siępoharatanymprawem.

Profesor Jerzy Zajadło – prawnik i filozof, kierownik Katedry Teorii i Filozofii Państwa i Prawa na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Gdańskiego, członek-korespondent Polskiej Akademii Umiejętności, laureat Nagrody Naukowej Miasta Gdańska im. Jana Heweliusza, Nagrody im. Edwarda J. Wende oraz Nagrody Naukowej Wydziału I Nauk Humanistycznych i Społecznych Polskiej Akademii Nauk. Autor ponad 400 prac naukowych.

Jerzy Zajadło
Kantorowicz
OPIS

W ramach serii Biblioteka Palestry ukazała się publikacja „Kantorowicz” autorstwa prof. Jerzego Zajadło. Książkę wydało wydawnictwo Arche.

Książka zawiera jeden z najgłośniejszych tekstów Hermanna Kantorowicza (1877-1940), jakim jest „Walka o naukę prawa”. Pomimo, iż dzieło powstało ponad sto lat temu, jego najważniejsze tezy nie straciły nic ze swojej aktualności. Ciągle bowiem nurtują nas te same pytania: jaka jest relacja pomiędzy ustawą i wyrokiem, a więc ostatecznie pomiędzy ustawodawcą i organami wymiaru sprawiedliwości? Czy obok prawa stanowionego istnieją jeszcze inne źródła prawa? Jeśli prawo ma luki, to jaka jest granica sędziowskiej swobody w procesie ich wypełniania?

Hermann Kantorowicz urodził się w 1877 w Poznaniu, zmarł w 1940 roku w Cambridge. Wszechstronnie wykształcony historyk, teoretyk i filozof prawa, związany z uniwersytetami we Freiburgu, Heidelbergu, Kilonii. Po dojściu Hitlera do władzy wykładał we Włoszech, Wielkiej Brytanii, Stanach Zjednoczonych. Przez wiele lat przyjaźnił się z Gustavem Radbruchem. Przedstawiciel ruchu „wolnego prawa”, zwracającego się przeciwko szkole historycznej, jurysprudencji pojęciowej i pozytywizmowi ustawowemu.

Francis L. Wellman
The Art of Cross-Examination
OPIS

W serii „Biblioteka Palestry” we współpracy z Wydawnictwem C.H.Beck 20 maja br. ukazała się książka Francisa L. Wellmana „The Art of Cross-Examination” wraz z polskim tłumaczeniem najważniejszych jedenastu rozdziałów.

„The Art of Cross-Examination” Francisa L. Wellmana jest kultową pozycją amerykańskiej literatury prawniczej na temat sztuki przesłuchania świadka w realiach amerykańskiego przesłuchania krzyżowego (cross-examination).

Książka, choć napisana w 1903 roku, jest dziełem ponadczasowym i uniwersalnym. „Sztuka przesłuchania krzyżowego” to nie tylko przyjemna i momentami zabawna lektura pozwalająca na spojrzenie na profesję prawnika z odrobiną humoru i przymrużeniem oka. To również niezwykle mądra i ponadczasowa lekcja umiejętnego słuchania oraz zadawania pytań na sali rozpraw, przydatna każdemu adwokatowi oraz radcy prawnemu.

Rocznik Towarzystwa Prawniczego w Lublinie
Zeszyt historyczno-wspomnieniowy 2019
OPIS

Z okazji 100-lecia Izby Adwokackiej w Lublinie wydany został specjalny,  jubileuszowy „Rocznik Towarzystwa Prawniczego w Lublinie. Zeszyt historyczno-wspomnieniowy 2019”. Rocznik ten powstał dzięki wsparciu finansowemu Ośrodka Badawczego Adwokatury im. adw. Witolda Bayera w serii Biblioteka Palestry.

Rocznik poświęcony został dziejom Adwokatury, ze szczególnym uwzględnieniem historii Adwokatury lubelskiej. W jubileuszowym zeszycie nawiązano do pierwszego zeszytu „Rocznika Towarzystwa Prawniczego w Lublinie” z 1928 r. (wydanego w 1929 r.), z którego przedrukowano zamieszczony tam referat wygłoszony w dniu 4 grudnia 1927 r. przez Dziekana Rady Adwokackiej W. Salkowskiego, z okazji uroczystości dziesięciolecia sądownictwa. W Roczniku znalazło się także dziesięć artykułów poświęconych różnorodnej tematyce, będących wyrazem indywidualnych zainteresowań każdego z autorów. Sędzia Trybunału Konstytucyjnego w stanie spoczynku, były adwokat Izby Lubelskiej, Ferdynand Rymarz swoje teksty poświęcił tematyce godności i niezawisłości sędziego oraz najważniejszym wydarzeniom i postaciom Izby Adwokackiej w Lublinie na przestrzeni lat 1919-2019. Adwokat, prof. dr hab. Dariusz Dudek zajął się granicami wolności wypowiedzi sędziego oraz aktualnymi problemami etyki adwokackiej. Sędzia dr Grzegorz Borkowski opisał powstanie i rozwój adwokatury w starożytnym Rzymie. Kwestia wątpliwości co do poczytalności obwinionego oraz obowiązkowego udziału obrońcy w postępowaniu w sprawach o wykroczenia została przedstawiona w artykule adwokata, dr. Iwony Bień-Węgłowskiej. Ks. dr hab. Włodzimierz Broński i dr Piotr Sławicki poświęcili swoje rozważania roli adwokata w ugodowym załatwieniu sporu cywilnego. Pani Irena Żukowska zajęła się tematyką dotyczącą elit miasta Lublina w przeddzień odzyskania przez Polskę niepodległości na przykładzie wybranych przedstawicieli Adwokatury lubelskiej. Artykuł autorstwa adwokata, członka Naczelnej Rady Adwokackiej, Bartosza Przeciechowskiego, przybliża działalność Stowarzyszenia im. prof. Zbigniewa Hołdy. Adwokat Monika Sokołowska nakreśliła zaś sylwetki pierwszych kobiet w Adwokaturze lubelskiej.

W Roczniku znalazły się również trzy noty biograficzne poświęcone znanym adwokatom i sędziom, którzy odegrali istotną rolę w procesie odbudowy niepodległej Polski. Sędzia Trybunału Konstytucyjnego w stanie spoczynku, były adwokat Izby Lubelskiej, Ferdynand Rymarz jest autorem dwóch not biograficznych. Jedna z nich  poświęcona została pamięci adwokata oraz sędziego i prezesa Sądu Apelacyjnego w Lublinie – Bolesława Sekutowicza (1881-1939), druga zaś przypomina sylwetkę sędziego Marka Kielasińskiego (1931-2017). Adwokat Tomasz Przeciechowski przedstawił natomiast „Wspomnienie o Mecenasie Ireneuszu Bieniaszkiewiczu (1925-2018)”.

adw. dr Krzysztof Kukuryk

Kamil Zeidler
Estetyka prawa
OPIS

Książka Kamila Zeidlera pt. Estetyka prawa poświęcona jest poszukiwaniom piątego działu filozofii prawa, który – obok ontologii prawa, epistemologii prawa, logiki i etyki prawniczej – uzupełnia jej przestrzenie badawcze analogicznie do filozofii ogólnej. Okazuje się bowiem, że estetyczne aspekty prawa mogą mieć praktyczne znaczenie we wszystkich jego pięciu fenomenach, czyli: tworzeniu, obowiązywaniu, przestrzeganiu, stosowaniu i wykładni. Co więcej, estetyka prawa wpływa także na kształtowanie świadomości prawnej i postaw wobec prawa. Książka stanowi pierwsze w Polsce całościowe opracowanie tytułowego zagadnienia i w tym sensie jest to praca pionierska. Estetyka prawa wchodzi w zakres zainteresowania filozofii prawa, ale ma charakter interdyscyplinarny, łącząc wątki kulturoznawcze, historyczne, filozoficzne i prawne. Autor odkrywa przed czytelnikiem zupełnie nieoczywiste dla nas na co dzień związki prawa i estetyki, popierając je solidną argumentacją i licznymi przykładami. Książka świadczy o niezwykłej erudycji autora, szerokich horyzontach, doskonałej znajomości filozofii i retoryki, estetyki i historii sztuki, literatury i filmu. Dużą zaletą Estetyki prawa są doskonale dobrane przykłady dzieł sztuki, literatury czy filmu, ale także popkultury.  Autor dzieli się z nami swoimi fascynacjami i podróżami w świat sztuki, podejmuje dialog z klasykami filozofii, posiłkując się ich przemyśleniami na temat estetyki, przenosi je na grunt swoich zainteresowań badawczych. Doskonale orientuje się w dorobku wielu zagranicznych autorów podejmujących tematy związane z estetyką prawa.

Praca mimo swojej pionierskości pozostawia czytelnika z poczuciem, że została doskonale przemyślana, a tytułowe zagadnienie, w jego różnych aspektach, jest wielką pasją autora, do której zresztą ten się przyznaje. Niewątpliwie, lektura tej książki zostawia czytelnika z zupełnie nowym sposobem myślenia o prawie, a sposób, w jaki Kamil Zeidler opowiada o estetyce, jest fascynujący i wciągający. Książka poszerza horyzonty i z powodzeniem może ją przeczytać każdy, nie tylko prawnik.

 

„Przygotowywana przez wiele lat książka Kamila Zeidlera stanie się wkrótce wydarzeniem naukowym  w skali interdyscyplinarnej, nie tylko w Polsce. Jej doniosłe walory wynikają z szerokich horyzontów badawczych autora, jego ogromnej erudycji w zakresie filozofii prawa, estetyki czy dziejów sztuki europejskiej. Zdumiała mnie obfitość i jakość  ilustracji skutecznie dopełniających rozważania autora”.

z recenzji prof. Juliusza A. Chrościckiego

„Książka pozwala czytelnikowi nie tylko dowiedzieć się bardzo wiele o relacji prawa do rozmaitych wymiarów kultury i sztuki, lecz przede wszystkim stwarza rzadką okazję, aby towarzyszyć autorowi w przecieraniu nowych, fascynujących ścieżek filozofii prawa”.

z recenzji prof. Tomasza Pietrzykowskiego

http://kiw.ug.edu.pl/pl/oferta/1263-estetyka-prawa.html?search_query=estetyka&results=1

 

Tadeusz Piziewicz
Od Lwowa do Bydgoszczy.Wspomnienia
OPIS

Wspomnienia adw. Tadeusza Piziewicza „Od Lwowa do Bydgoszczy” wydała Biblioteka Palestry w cyklu Historia Adwokatury. Książka ukazała się nakładem wydawnictwa Arche.

Tadeusz Piziewicz (1895-1996) to wybitny prawnik, sędzia i adwokat. W czasie I wojny światowej oficer armii austriackiej, brał udział w obronie Lwowa i uczestniczył w wojnie polsko-bolszewickiej. Od 1938 roku związany z Bydgoszczą. Po zakończeniu II wojny światowej członek Głównej Komisji Badania Zbrodni Hitlerowskich. W latach 1945-1951 sędzia Sądu Wojewódzkiego, a następnie adwokat, specjalizujący się w sprawach karnych.

„Czego może on nauczyć nas adwokatów, sędziów, prawników w ogóle? – zastanawia się w słowie wstępu adw. Justyna Mazur, dziekan Okręgowej Rady Adwokackiej w Bydgoszczy. – Oprócz tych ‚banalnych’ przymiotów, które da się z jego wspomnień wyczytać: niezachwianej wiary w sprawiedliwość, ludzkiego spojrzenia na sprawy i kazusy, przywiązania do ducha a nie litery prawa, czy oddania pracy społecznej, Piziewicz daje przykład sędziego, a później radcy i wreszcie adwokata przywiązanego do nauki i wiedzy.”

 

Kamil Zeidler, Barbara Tecław
Perelman
OPIS

W ramach serii Biblioteka Palestry w cyklu Horyzonty Filozofii Prawa ukazała się publikacja „Perelman” autorstwa Kamila Zeidlera i Barbary Tecław.

W książce znalazły się przekłady trzech mało znanych w Polsce, a bardzo ciekawych artykułów Perelmana: „Czego filozof może nauczyć się ze studiów prawa”, „Filozofia i retoryka” oraz „Retoryczny punkt widzenia w etyce”.

Autorzy opatrzyli je komentarzem, odnoszącym się zarówno do dorobku retoryki klasycznej, jak i nowej retoryki Perelmana, przede wszystkim w kontekście rozumowania sędziowskiego i problematyki uzasadnienia decyzji stosowania prawa. Poświęcili też uwagę dzisiejszemu znaczeniu retoryki dla nauk prawnych i praktyki prawniczej.

Chaim Perelman (1912-1984) to belgijski prawnik, logik, filozof, urodzony w Warszawie w rodzinie pochodzenia żydowskiego. Zasłynął jako autor topiczno-retorycznej teorii argumentacji prawniczej, znajej jako nowa retoryka. Jego bogaty dorobek z zakresu nauk prawnych, logiki i filozofii oraz retoryki prawniczej do dziś stanowi inspirację dla praktycznie nastawionych prawników, którzy szukają innych wyjaśnień procesu sądowego stosowania prawa, niż to oferowane przez model sylogistyczny.

Książka ukazała się nakładem wydawnictwa Arche.

Jerzy Zajadło
Kaufmann
OPIS

W ramach serii wydawniczej „Biblioteki Palestry” w cyklu Horyzonty Filozofii Prawa ukazała się książka prof. Jerzego Zajadły pt. „Kaufmann”, poświęcona niemieckiemu prawnikowi i filozofowi, uczniowi Gustava Radbrucha. Publikacja została wydana nakładem wydawnictwa Arche.

We współczesnej filozofii prawa postać Arthura Kaufmanna jest kojarzona przede wszystkim z hermeneutyką prawniczą. W książce zaprezentoano więc zarówno podstawowe założenia hermeneutyki filozoficznej, jak i możliwości jej recepcji na gruncie szeroko pojętego prawoznawstwa. Punktem wyjścia do tych rozważań jest pierwsze polskie tłumaczenie programowego artykułu „Durch Naturrecht und Rechtspositivism zur juristischen Hermeneutik” (Od prawa natury i pozytywizmu prawniczego do hermeneutyki prawniczej), który opublikowano w 1975 roku na łamach Juristen Zeitung.

Arthur Kaufmann (1923-2001) – niemiecki prawnik i filozof, uczeń Gustava Radbrucha, przeszedł filozoficzno-prawną drogę od ontologii prawa, przez hermeneutykę prawniczą, aż po specyficznie pojęty personalizm.

Rafał Guzik
Zarys historii Izby Adwokackiej w Bielsku-Białej
OPIS

W serii Biblioteki Palestry ukazało się opracowanie adw. dr. Rafała Guzika „Zarys historii Izby Adwokackiej w Bielsku Białej”.

W zamierzeniu autora publikacja ma na celu odtworzenie dziejów izby bielskiej, ze szczególnym uwzględnieniem wydarzeń znaczących, a także postaci, które współtworzyły adwokaturę w Bielsku-Białej i okolicznych miastach. Pomysł przygotowania publikacji powstał przy okazji obchodzonego w 2018 r. jubileuszu 100-lecia Odrodzonej Adwokatury Polskiej. Książka jest też okazją do upamiętnienia przypadającej w 2016 r. 40. rocznicy powstania Izby Adwokackiej w Bielsku-Białej.

Publikacja składa się z czterech rozdziałów, w których opisane są początki i okoliczności powstania izby, czas stanu wojennego, zmian ustrojowych, czasy po 1989 r. i rozważania autora o przyszłości.

Książka zawiera też biogramy osób najbardziej zasłużonych dla adwokatury bielskiej, spis adwokatów w momencie utworzenia Izby Adwokackiej w Bielsku-Białej oraz kolejne składy okręgowych rad adwokackich na przestrzeni lat.

Publikację wydało wydawnictwo Arche.

Seria wydawnicza „Biblioteki Palestry” została zainicjowana przez Ośrodek Badawczy Adwokatury im. adw. W. Bayera w 2017 r.

Tomasz J. Kotliński
Historia Krakowskiej Izby Adwokackiej (1862-1939)
OPIS

Historia Krakowskiej Izby Adwokackiej (1862-1939)

„Książka, którą trzymacie Państwo w rękach, to historia Krakowskiej Izby Adwokackiej obejmująca okres jej działalności od roku 1862 do wybuchu drugiej wojny światowej. Publikacja zawiera informacje dotyczące funkcjonowania Izby, składu Jej organów, stowarzyszeń zrzeszających adwokatów. W tym wydaniu książki Autor podjął trud zebrania i opracowania nekrologów wybitnych adwokatów naszej Izby, jakie ukazywały się w ówczesnej prasie. Nekrologi te, które publikujemy w oryginalnej pisowni, stanowią nie tylko źródło nieraz nieznanej dotąd wiedzy o dokonaniach naszych starszych Kolegów, ale też wspaniale oddają „klimat” tamtych czasów. W publikacji zebrane zostały również akty prawne regulujące funkcjonowanie
Izby oraz obszerna dokumentacja fotograficzna”.
adw. Paweł Gieras Dziekan Okręgowej Rady Adwokackiej w Krakowie

Książka ukazała się nakładem wydawnictwa ARCHE w serii „Biblioteka Palestry”.

Mateusz Stępień
Frank
OPIS

„Frank” Mateusza Stępnia to kolejna książka w serii Biblioteki Palestry. Seria ta została zainicjowana przez Ośrodek Badawczy Adwokatury im. adw. W. Bayera w 2017 r. 

Książka zawiera pierwsze polskie tłumaczenie tekstu Jerome’a Franka – filozofa, urzędnika amerykańskiej administracji centralnej, a wreszcie sędziego apelacyjnego – „Say it with music” (tłum. Niech zabrzmi jak muzyka) oraz komentarz Mateusza Stępnia – tłumacza – do tego tekstu.

Tekst Franka został opublikowany w latach 40-tych ubiegłego wieku na łamach Harvard Law Review i nadal wpisuje się w trwającą w światowej literaturze dyskusję o estetyce prawa. Zdaniem Mateusza Stępnia, „obok walorów merytorycznych, dzieło Franka jest ważne dla rekonstrukcji historii myśli prawnej, gdyż był on czołowym reprezentantem realizmu prawnego, nurtu, który wywołał ferment intelektualny o dalekosiężnych skutkach”. Frank porównuje prawo do muzyki: przepisy prawa są dla niego jak zapis nutowy, a rozprawa jak koncert, podczas którego sędzia, niczym dyrygent, dokonuje interpretacji tego, co wymyślił kompozytor. Tak jak możliwe są różne interpretacje tego samego utworu muzycznego, tak samo możliwe są różne rozstrzygnięcia tej samej sprawy.

Jerome N. Frank (1889-1957) – prawnik, intelektualista, jeden z najważniejszych reprezentantów amerykańskiego realizmu prawnego. Sam siebie określał mianem „konstruktywnego sceptyka”. Kierując się tym sceptycyzmem, uważał, że w trakcie procesu sądowego nie jesteśmy w stanie uzyskać w pełni obiektywnej wiedzy o zdarzeniach, które miały miejsce w przeszłości i że osiągnięcie idealnej sprawiedliwości leży poza granicami możliwości człowieka.

Książka ukazała się nakładem wydawnictwa ARCHE.

Fernand Payen
O powołaniu adwokatury i sztuce obrończej
OPIS

Pierwsze powojenne wydanie słynnej książki Fernanda Payena „O powołaniu adwokatury i sztuce obrończej”.

„O powołaniu adwokatury i sztuce obrończej” to elementarz dla każdego aplikanta adwokackiego i adwokata, ale polecam tę lekturę również osobom nieposiadającym prawniczego wykształcenia. Już w pierwszych zdaniach książki Payen pisze: `ogół… cóż wie o adwokaturze?`. Boleje nad tym, że społeczeństwo nie do końca zna i rozumie sens pracy adwokata. Lektura ta przybliży czytelnikom, na czym polega prawo do obrony dla każdego, bez wyjątku, człowieka.
W czasach komunizmu, kiedy władza próbowała wypaczyć ideę adwokatury, ta książka, choć trudno dostępna, była dla adwokatów drogowskazem zasad moralnych. Wybitni adwokaci, strażnicy etosu zawodowego, systematycznie ją przypominali, recenzowali i polecali swoim aplikantom oraz studentom. I chociaż czasy się zmieniają, a prawo rozwija, to wartości których broni Fernand Payen – uczciwość, niezależność, ochrona tajemnic klienta – nadal stanowią niezmienny fundament zawodu adwokata.
Adw. Jacek Trela
Prezes Naczelnej Rady Adwokackiej

Jerzy Zajadło
Nieposłuszny obywatel RP
OPIS

„Nieposłuszny obywatel RP” to tytuł książki prof. Jerzego Zajadło, która ukazała się w serii Biblioteki Palestry. Seria ta została zainicjowana przez Ośrodek Badawczy Adwokatury im. adw. W. Bayera w 2017 r.

Książka składa się z siedmiu rozdziałów, w których autor rozważa m.in. sam termin nieposłuszeństwa obywatelskiego, etymologię i konteksty znaczeniowe, formy nieposłuszeństwa obywatelskiego w demokracji oraz w odniesieniu do prawa. W podsumowaniu prof. Zajadło zajmuje się symptomami niedemokratycznego państwa bezprawia i sprawiedliwością tranzycyjną.

„Książka nie jest instruktażem, jak modelowo przeprowadzić akt nieposłuszeństwa obywatelskiego. Nie jest też zbiorem rad prawnych dotyczących unikania lub przynajmniej minimalizowania odpowiedzialności za dokonanie tego aktu (…)” – wyjaśnia sam autor, dodając, że chce tylko pokazać, możliwie wszechronnie, na poziomie refleksji teoretycznej, przed jakim wyborem stoi obywatel nieposłuszny.

Prof. Jerzy Zajadło, filozof prawa, jest profesorem zwyczajnym na Uniwersytecie Gdańskim, kierownikiem Katedry Teorii i Filozofii Państwa i Prawa tegoż Uniwersytetu, a także członkiem-korespondentem Polskiej Akademii Umiejętności. Zajmuje się filozofią i teorią prawa oraz prawami człowieka.

Książka ukazała się nakładem wydawnictwa ARCHE.

Naprawdę trzeba było coś zrobić
z Jackiem Taylorem rozmawia Anna Machcewicz
OPIS

Ukazał się wywiad-rzeka z adw. Jackiem Taylorem

W ramach serii „Biblioteki Palestry” ukazał się wywiad-rzeka z adw. Jackiem Taylorem pt. „Naprawdę trzeba było coś zrobić.” Z mecenasem rozmawia red. Anna Machcewicz.

Mecenas Taylor opowiada o dzieciństwie, czasach studenckich oraz o swojej pracy adwokata w trudnych czasach komunizmu, a potem przemian ustrojowych państwa. 

Adw. Jacek Taylor ukończył prawo na Uniwersytecie Adama Mickiewicza w Poznaniu. Praktykę adwokacką rozpoczął w 1968 r. W latach 70-tych związał się z opozycją demokratyczną. Występował jako obrońca w wielu procesach politycznych, broniąc m.in. Władysława Frasyniuka, Andrzeja Gwiazdę, Adama Michnika, Zofię i Zbigniewa Romaszewskich, Annę Walentynowicz, Lecha Wałęsę. Brał udział w obradach Okrągłego Stołu. W latach 1991-1997 był posłem na Sejm z listy Unii Demokratycznej. 

Książka jest ilustrowana zdjęciami archiwalnymi ze zbiorów prywatnych adw. Jacka Taylora, ale także m.in. archiwum IPN, zbiorów Europejskiego Centrum Solidarności. 

Rozmowę poprowadziła Anna Machcewicz, historyk i dziennikarka. Opublikowała m.in. biografię Kazimierza Moczarskiego oraz pracę „Bunt. Strajki w Trójmieście w 1980 r.”, za którą otrzymała w roku 2016 Nagrodę im. Jana Długosza. 

Książka ukazała się nakładem wydawnictwa ARCHE. 

Lech Krzyżanowski, Witold Okniński
Temida wyemancypowana?
OPIS

„Temida wyemancypowana?” – w serii wydawniczej „Biblioteka Palestry”.

W ramach serii wydawniczej „Biblioteki Palestry” ukazała się kolejna książka pt. „Temida wyemancypowana?” autorstwa prof. dr. hab. Lecha Krzyżanowskiego i sędziego Witolda Oknińskiego. 

Publikacja jest słownikiem biograficznym kobiet – sędziów, asesorów i egzaminowanych aplikantów w międzywojennym sądownictwie polskim. 

Wstęp do publikacji napisała adw. Katarzyna Gajowniczek-Pruszyńska, przewodnicząca Zespołu ds. Kobiet przy NRA. Przypomniała ona, że w listopadzie 1918 r. Józef Piłsudski w odezwie o realizacji reform ustrojowych zapewnił, że czynne i bierne prawo wyborcze będzie przysługiwało każdemu obywatelowi i obywatelce mającym ukończone 21 lat. Konstytucja Marcowa z roku 1921 przyniosła deklarację równego dostępu do urzędów publicznych i zapewniła prawną możliwość ubiegania się przez kobiety o zatrudnienie w ramach zawodów dotąd dla nich niedostępnych, a cieszących się społecznym szacunkiem, takich jak zawód sędziego czy adwokata. To wciąż jednak nie zapewniało pełnego i rzeczywistego dostępu do wykonywania zawodu sędziego. Ówczesne aplikantki sądowe wiedziały, że nie mogą liczyć na uzyskanie nominacji sędziowskiej, mogły odbywać aplikację sądową jako przygotowanie do zawodu adwokackiego. To Adwokatura Polska, umożliwiając kobietom dostęp do zawodu adwokata, pozwoliła im realizować zawodowe ambicje. 

Podczas gdy do wybuchu wojny zawód adwokata wykonywało 200 pań, sędziami było zaledwie 10 kobiet. Dziś w Adwokaturze jest 9 tysięcy kobiet i 11 tys. mężczyzn, zaś zawód sędziego wykonuje 6 tysięcy pań (dane na 30 września 2017 r.), czyli dwa razy więcej niż mężczyzn. 

Książka ukazała się nakładem wydawnictwa ARCHE.

Andrzej Zajda
Roman Łyczywek – na sali sądowej i nie tylko
OPIS

Andrzej Zajda Roman Łyczywek – na sali sadowej i nie tylko

„Roman Łyczywek – na sali sądowej i nie tylko” to nowa książka autorstwa adw. Andrzeja Zajdy, która ukazała się w ramach serii wydawniczej  „Biblioteki Palestry”. Seria została zainicjowana przez Ośrodek Badawczy Adwokatury im. adw. W. Bayera w 2017 r.

W 2016 roku, 8 lutego, przypadała 100. rocznica urodzin adw. dr. Romana Łyczywka. To szczególna okazja, by wrócić do życia i zawodowych osiągnięć wybitnego adwokata. Był harcerzem Szarych Szeregów, powstańcem warszawskim, pierwszym adwokatem w powojennym Szczecinie, organizatorem polskiego życia publicznego oraz współtwórcą struktur wymiaru sprawiedliwości w tym mieście, współzałożycielem samorządu adwokackiego, publicystą, działaczem opozycyjnym lat osiemdziesiątych, obrońcą w procesach politycznych, erudytą, bibliofilem i humanistą. Wstęp do książki napisał adw. Marek Mikołajczyk.

Napisania biografii o życiu, karierze i twórczości adw. Romana Łyczywka podjął się szczeciński adwokat Andrzej Zajda. W przedmowie do książki wspomina bohatera swojej książki. „Pamiętam, że wspólne występowanie w trakcie procesów sądowych było dla mnie wówczas okazją, by na własne oczy zobaczyć pracę adwokata, którego autorytet i doświadczenie budziły ogólne uznanie. Niniejsze opracowanie nie jest hołdem składanym jego osobie – jest ono, co oczywiste, niewystarczające. Ma na celu jedynie niezbędne podsumowanie jego działalności, zdanie sprawy z dokonań tego wybitnego człowieka, tak aby pozostał w pamięci potomnych”. 

Książka zawiera wiele fotografii i dokumentów z rodzinnego archiwum. Posłowie napisał syn Romana Łyczywka – adw. Włodzimierz Łyczywek.

Książka ukazała się nakładem wydawnictwa ARCHE. 

Grzegorz Wierczyński
Pound
OPIS

Grzegorz Wierczyński „Pound”, czyli o realizmie prawniczym

„Pound” Grzegorza Wierczyńskiego to nowa pozycja z z serii wydawniczej  „Biblioteki Palestry”. Publikacja zawiera pierwsze polskie tłumaczenie tekstu Law in books and law in action (Prawo w księgach i prawo w działaniu) Pounda z 1910 r. Seria „Biblioteki Palestry” została zainicjowana przez Ośrodek Badawczy Adwokatury im. adw. W. Bayera w 2017 r.

Nathan Roscoe Pound (1870-1964) to jeden z najbardziej znanych amerykańskich profesorów prawa, twórca jurysprudencji socjologicznej, prekursor badań kryminologicznych oraz badań nad procedurami sądowymi. W 1906 roku skrytykował funkcjonujący wówczas model postępowania sądowego ograniczający rolę sędziego. 

Pracując w Harvard Law School rozwinął program socjologicznej jurysprudencji, która zakładała, że prawo powinno ulegać ciągłym zmianom, być platformą ujawniania się aktualnych interesów społecznych i pokojowego rozstrzygania konfliktów między nimi. W tym celu badacze prawa powinni ściśle współpracować z socjologami, politologami i psychologami. Program ten można uznać za początek ruchu amerykańskiego realizmu prawniczego. Zarówno dla jurysprudencji socjologicznej, jak i dla realizmu prawniczego założeniem wyjściowym było uznanie, że prawo to nie tylko normy wyrażone przez prawodawcę w tekstach aktów normatywnych (law in books), ale również faktycznie funkcjonująca praktyka (law in action).

Książka ukazała się nakładem wydawnictwa ARCHE.

Monika Zalewska
Kelsen
OPIS

Biblioteka Palestry: „Kelsen” Moniki Zalewskiej

Książka Moniki Zalewskiej „Kelsen” ukazała się w serii „Biblioteka Palestry”, zainicjowanej przez Ośrodek Badawczy Adwokatury.

Książka składa się z dwóch części – pierwsza zawiera tłumaczenie tekstu Hansa Kelsena z 1928roku „Filozoficzne podstawy nauki prawa natury i pozytywizmu prawniczego”. Drugą część stanowi analiza tego tekstu autorstwa Moniki Zalewskiej, która jest jednocześnie tłumaczką materiału wyjściowego.

Hans Kelsen (1881-1973) to austriacki prawnik i filozof prawa, twórca normatywizmu prawniczego. Jego najbardziej znanym dziełem jest dwukrotnie tłumaczona na język polski „Czysta teoria prawa”.

Książka Moniki Zalewskiej zawiera pierwsze polskie tłumaczenie „Filozoficznych podstaw nauki prawa natury i pozytywizmu prawniczego”. Pojawiają się w tym tekście liczne wątki z zakresu psychologii, etnologii i politologii. Ich znajomość pozwala głębiej zrozumieć intencje, które kierowały Kelsenem podczas późniejszych prac nad „Czystą teorią”. Zdaniem Moniki Zalewskiej, rozważania austriackiego badacza można odnieść do dzisiejszych czasów, w których tradycyjne podziały lewica-prawica zdają się tracić na znaczeniu, a ich miejsce zajmują znacznie bardziej istotne wybory: liberalizm czy konserwatyzm, społeczeństwo otwarte czy zamknięte, kult rozumu czy negacja nauki.

„Kelsen uchodził za twórcę idei kontroli konstytucyjności prawa, zapewne dlatego zainteresowanie tym autorem wzrosło” – podkreśla w słowie wstępu prof. dr hab. Jerzy Zajadło, dodając, że wybór tekstu Kelsena z 1928 roku uwzględnia aspekty dydaktyczne i popularyzatorskie. –

Jest to czysta teoria w pigułce i filozofia prawa par excellence – uważa prof. Zajadło. Monika Zalewska podkreśla, że tłumacząc tekst Kelsena starała się zachować nie tylko precyzję i logiczność jego wywodu, ale również charakterystyczne elementy jego stylu, jak np. liczne powtórzenia. Tekst zyskuje na tym szczególny rytm i literackość.

Opublikowany tekst jest rozszerzoną wersją wykładu z 1 lutego 1928 roku, który Kelsen wygłosił w berlińskim oddziale Towarzystwa Kantowskiego. Główna część ustnego wywodu nie została zmieniona. Szerzej przedstawiono fragmenty o teoretycznoprawnym charakterze; abyuzyskać ostrzejszy kontrast wobec teorii prawa naturalnego, dokładniej opracowano zagadnienie pozytywizmu prawniczego i jego podstaw filozoficznych.

Roman Łyczywek,
Olgierd Missuna
Sztuka wymowy sądowej
OPIS

Sztuka wymowy sądowej

Sztuka wymowy sądowej autorstwa dwóch wybitnych adwokatów Romana Łyczywka i Olgierda Missuny ukazała się po raz pierwszy w roku 1977. Po 40 latach książka ta zachowuje wymiar niezwykle praktyczny, bowiem oprócz wykładu retoryki klasycznej w zastosowaniach sądowych znajdujemy w niej wiele porad użytecznych, dotyczących choćby takich kwestii, jak przygotowywać przemówienie sądowe, jak sporządzać notatki, jak konstruować replikę, a nawet jak uniknąć zaskoczenia podczas rozprawy. Niekiedy rozważania wychodzą poza samą tylko refleksję na temat sztuki wymowy, a dotyczą innych jeszcze aspektów całkiem złożonych sytuacji zawodowych prawników.

prof. Jolanta Jabłońska-Bonca
prof. Kamil Zeidler